3

4

1

2008 

კინო _ ჩვენი პროფესიაა

                           ლუი დაკენი

UOჩ (უაკ) 791.43 (100) + 791.43 (479.22)

კ-523

კ  ი  ნ  ე  მ  ა

                                              1 (1) 2008

მკითხველს მიეწოდება სამ თვეში ერთხელ               ჟურნალი გამოდის 2008 წლის ნოემბრიდან

დამფუძნებლები:

იურიდიული პირები: კულტურული ინიციატივების ფონდი `ნატო~ და  სტუდია `კინემა~

ფიზიკური პირები: მიხეილ მრევლიშვილი და ეთერ ოკუჯავა

ჟურნალის კონცეფციის ავტორი და მთავარი რედაქტორი ეთერ ოკუჯავა

ლიტრედაქტორი: მაია მენაღარიშვილი

გამოცემის მენეჯერი: ლიანა ხოშტარია

დიზაინი და კაბადონი: ზაზა ჯაფარიძე

"კინემა" იწყებს სიცოცხლეს... რთულია წინასწარ თქვა, როგორი იქნება მისი ბედი; ერთი რამ კი ცხადია _ ჩვენი საგამომცემლო ჯგუფი ცდას არ მოაკლებს,  რათა ქართული კინოს მოყვარულმა მკითხველმა, ჟურნალის ყველა    ნომერში თავისთვის საინტერესო მასალა იპოვოს.

    "კინემა" მიზნად ისახავს მკითხველისათვის ეროვნული და მსოფლიო კინოს შესახებ ინფორმაციის მიწოდებას  და კინემატოგრაფის  ესთეტიკურ-შემეცნებითი სივრცეების წარ�მოჩენას. დროთა  განმავლობაში ჩვენ მოგაწვდით მრავალფეროვან რუბრიკებს, მათ შორის იქნება: ტრადიციული ხელოვანის პორტრეტი და რეცენზია ფილმზე, მნიშვნელოვანი  ფაქტე�ბი მსოფლიო და ქართული კინოს ისტორიიდან, კინოხელოვანთა მოგონებები, კინოსცენარი, კინემატოგრაფისათვის შექმნილი ნოველები,  კინოსცენარები,  ვისაუბრებთ კინოტერმინოლო�გიაზე, საეკრანო ხელოვნების თანამედროვე ვიზუალურ ფორმებზე,  კინოს თეორიაზე,  თანამედროვე კინოლიტ�ერატურაზე,  იქნება რუბრიკა დებიუტი,  დისკუსია _ ხელოვნების სხვადასხვა საკითხებზე,  გაშუქდება თემა ბი�ზნესი და კინო. აქვე მოხდება კინოხელოვანთა გამოცდილების გაზიარება,  მათი სტატიების,  მასტერ-კლასების ჩანაწერების საშუალებებით,  მოგაწვდით საარქივო მასალებს კინოს ისტორიიდან.

   ვფიქრობ ინტერესმოკლებული არ იქნება ასეთი ფრაგმენტიც: კინომუსიკის `სამეფო~ კარი, რომელიც მოგითხრობთ კინოში მოღვაწე ცნობილ მუსიკოსებზე. შესაძლოა პოპულარული მუსიკალური მელოდიების ნოტებიც შემოგთავაზოთ.

   ქართველებს უდავოდ დაგვაინტერესებს ეკრანზე ასახული საქართველო,  გარდასულ დროთა კადრებში ხომ ბევრი ისეთი კუთხე-კუნჭულია, დღეს რომ აღარ არსებობს, ან არსებობს, მაგრამ გარკვეული ვითარების გამო ახალგაზრდა თაობამ არც კი იცის მის შესახებ. ნაცნობი ფილმებიდან ამოკრეფილი კადრებით ჩვენ შეგახსენებთ ამ საქართველოს. 

   მოგიყვებით კინოსიახლეებზე, მოგაწვდით პოპულარულ კინომსახიობთა ფოტოსესიებს. სხვათა შორის,  ახალბედებს ვურჩევთ მოგვმართონ, შესაძლოა ამით მათ `რეკლამაც~ გავუწიოთ.

   ვფიქრობ საინტერესო იქნება თემები _ ძლიერნი ამა ქვეყნისა და კინო,  გამორჩეული ბედის კინემატო�გრაფისტები, მათი ადამიანური გატაცებები...

    ჩვენი ყურადღების ცენტრში იქნება კინოაღლუმები,  კინოინდუსტრიის სიახლეები და პრობლემებიც.

   სალაღობოდ მოგაწვდით ხოლმე რუბრიკას _ `კინემატოგრაფისტები ხუმრობენ~,  სხვადასხვა ყოფით თემებზე.

    დღეს ბევრი საინტერესო გამოცემაა საქართველოში და თუ მათ შორის `კინემა~ მკითხველის ყურადღე�ბას დაიმსახურებს,  ჩვენ ჩავთვლით, რომ მისია შესრულებულია.

                                                                                                    ეთერ ოკუჯავა

გარეკანის პირველ გვერდზე ნატო ვაჩნაძე გიულის როლში

                                                      ნიკოლოზ შენგელაიას ფილმიდან "გიული" (1927)

კულტურული ინიციატივების ფონდი �ნატო�

შინაარსი

კინემატოგრაფისტები გვილოცავენ       5

                                                                                                                           კინოაღლუმი                                                                                                                              

ქეთი ტრაპაიძე

კანი 2008       6

კინოს ისტორიიდან

მაია ლევანიძე

პირველი ნაბიჯები            10

მოგონება

როგორ იღებდნენ `ქეთო და კოტეს~     11

გახსენება

სოფიკო ჭიაურელი            17                    

რეცენზია

მანანა ლეკბორაშვილი 

`სამი სახლისა� და სხვათა გამო 18

სოფო ჩიხელიძე

,,ავსა ავი თუ არ ვარქვი...��

ანუ სამი სახლიდან არცერთი... 19

სოფო ჩიხელიძე

,,ქალები ამერიკიდან�       21

შედევრები

მანანა ლეკბორაშვილი  `ქარწაღებულნი~        22

დისკუსია

ეთერ ოკუჯავა

რატომ `უყვარდათ~ რუსებს ქართული კინო             26

ვარსკვლავთა სასიყვარულო ისტორიები

ნინო ერემაძე

ბრედ პიტისა და ანჯელინა ჯოლის ბედნიერი ოჯახი         30

პორტრეტი

ლელა ოჩიაური

როგორ და რატომ ირჩევენ ადამიანები შინისაკენ მიმავალ გზას 32

კინონოველა

გიორგი წითური `ბაბაჯანა~        35

                                                               კინემატოგრაფისტები გვილოცავენ  

       ხშირად მახსენდება ის დრო, როდესაც საქართველოში კინოცხოვრება ცოცხალი, საინტერესო და აზრთა ჭიდილით აღსავსე იყო. ბოლო ათწლეულებში განვითარებულმა მოვლენებმა ჩვენი არსებობის ყველა სფერო შეარყია და ძნელად გადასალახავი  სირთულეები შეუქმნა. ცხადია, ასეთ ვითარებაში კულტურა ზოგადად და, შეიძლება  ითქვას, კინემატოგრაფი ყველაზე მეტად დაზარალდა. კარგა ხნის მანძილზე რაღაც შემაშფოთებელმა `დუმილმა~ მოიცვა ეს სფერო. თუმცა, ბოლო პერიოდის რამდენიმე ფაქტი გვაფიქრებინებს, რომ კრიზისის დაძლევის პერიოდი დგება. თუ მიკერძოებაში არ ჩამეთვლება, ვფიქრობ და მჯერა, რომ ასეთ დროს კინოაზრის გააქტიურება, მიმდინერე პროცესების ანალიზი და, არა მარტო ჩვენში, არამედ მსოფლიო კინოში, აუცილებელი და მეტად დროუ�ლია. ამისთვის კი საჭიროა ასპარეზი, ტრიბუნა...   ჟურნალი კინემა სწორედ ასეთად უნდა იქცეს. ვიმედოვნებ, რომ ის კინოს და კინოაზრის მასტიმულირებელი ფაქტორი გახდება. მივესალმები დამფუძნებელთა ძალისხმევას და მჯერა, რომ კინემატოგრაფისტები, განსაკუთრებით კი ახალგაზრდები, მასთან ინტენსიურად ითანამშრომლებენ.

                                                               ირინა კუჭუხიძე

                 კინომცოდნე, ხელოვნებათმცოდნეობის დოქტორი, შოთა რუსთაველის თეატრისა და კინოს სრული პროფესორი

          ქართული კინემატოგრაფი ყოველთვის იყო პროგრესული, თანამედროვე. რა ხარისხის ფილმიც არ უნდა ყოფილიყო, მასში ყოველთვის იდო ქართული ნაციონალური ცნობიერება. დღეს მე ვერ ვგრძნობ ისეთ ამა�ღლებას, რომელიც იყო ქართულ კინოში,   როცა ვუყურებ თანამედროვე ფილმებს ცუდად ვხდები,   მომბეზრდა ფილმები,     სადაც ადამიანები ცხოველებად არიან გამოყვანილნი.

            ერთხელ, ადრე, მოსკოვიდან მოვფრინავდი, მოლარეს ვთხოვე ბილეთი, თავი არ აუწევია ისე მიპასუხა: `მანდ ხომ წერია, რომ არ არის ბილეთიო~,  მე შევეხვეწე,  ხვალ სპექტაკლი მაქვს, იქნება როგორმე გამამგზავრო თბილისში-მეთქი. მოლარემ შემომხედა და წამოიძახა: "ეს ხომ  "ჩუკი-მუკია" (`ბაში აჩუკი~- დ.ჭ.) და  ბილეთი მიშოვა. ხელოვნება არის უდიდესი რამ.                                               

                                                                                                                                                             დოდო     ჭიჭინაძე

                                                                                 მსახიობი

      ყველაფერი, რაც ნატო ვაჩნაძის სახელთან არის დაკავშირებული ნათელია, სილამაზით და სიკ�ეთით არის მოსილი. ძნელბედობის ჟამს განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს ის ფაქტი, რომ ადა�მიანები ზრუნავენ კინოზე ახალი ჟურნალის გამოცემით. მივესალმები ამ ღირსშესანიშნავ ამბავს და ვუსურვებ ამ საქმის მესვეურებს წარმატებებს კეთილშობილურ, მამულიშვილურ წამოწყებაში.

                                                                          ოთარ მეღვინეთუხუცესი

                                                                                            მსახიობი

        ქართველი  კინემატოგრაფისტები დიდად განებივრებული ჟურნალ-გაზეთებით არ ვყოფილვართ, მა�გრამ საკუთარი პრესა მაინც გვქონდა _ "ქართული ფილმი",  "ხელოვნება", გაზეთი "ეკრანის ამბები" და ა.შ., რომელიც საინტერესო ანალიზს უკეთებდა ქართულ ფილმს. შემდეგ "ჭიამ დახრა" ქართული ფილმი _ იგი მუნჯი იყო დიდი ხნის მანძილზე. ახლა იწყება ახალი დრო, იმიტომ კი არა,  რომ მე გადავიღე ფილმი,  არა,  ჩემმა ახალგაზრდა კოლეგებმაც შექმნეს ფილმები. მაგალითად, ზაზა ურუშაძემ,  ლევან კოღუაშვილმა...

          ჩვენ გვჭირდება პრესა,  მივესალმები კულტურული ინიციატივების ფონდის `ნატოს~ და სტუდია `კინე�მას~ ინიციატივას, რომელიც იწყებს ჟურნალის გამოცემას.

                                რეზო ჩხეიძე

                                                                                        კინორეჟისორი 

            ძალიან სასიხარულოა, რომ გამოდის ჟურნალი კინემატოგრაფზე,  ბედნიერებაა, როდესაც შენი ქვეყ�ნის ჟურნალში წაიკითხავ, შენი პროფესიის შესახებ. ეს ყველას გაახარებს და არა მარტო მე. მით უმეტეს, რომ ამ ჟურნალის გამოცემას სათავეში უდგას ნატო ვაჩნაძის სახელთან დაკავშირებული ფონდი.

                                                                      გურანდა გაბუნია

                                                                                           მსახიობი

 ყოველთვის სასიხარულოა, როცა პროფესიული კინოჟურნალი იბადება,  განსაკუთრებით ასეთ რთულ და კრი�ტიკულ ვითარებაში. მივესალმები და წარმატებას ვუსურვებ ყველას, ვინც ამ ჟურნალის გამოშვებაში იღებს მინაწილეობას.

                                                                                  დიტო ცინცაძე

                                                                                        კინორეჟისორი

                                                        კინოაღლუმი

ქეთი ტრაპაიძე

კანი 2008 

            კანის საერთაშორისო კინოფესტივალი ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ  ფესტივალად ითვლება მსოფლი�ოს მასშტაბით. მისი დაარსების თარიღია 1946 წელი, 20 სექტემბრიდან 5 ოქტომბრამდე საფრანგეთის სანაპირ�ოზე, საკურორტო ქალაქ კანში. მას შემდეგ, ფესტივალი ყოველწლიურად მაისში ტარდება.

            კანის ფესტივალის საზეიმო გახსნა  1939 წლის სექტემბერში იყო დაგეგმილი, თუმცა მეორე მსოფლიო ომის გამო, შვიდი წლით გადაიდო და მხოლოდ 1946 წელს დაიდო სათავე.  კანის ფესტივალის ისტორია, რამდენად პარადოქსულადაც უნდა ჟღერდეს, ვენეციაში იწყება 1932 წელს, სადაც კინოს პირველი საერთაშორ�ისო ფესტივალი ჩატარდა. იმ პერიოდში სხვადასხვა ქვეყნის მონაწილეობას ფესტივალში უფრო მეტად პოლიტიკური მოტივები განაპირობებდა, ვიდრე კულტურული. მეორე მსოფლიო ომის დასაწყის ეტაპზე, კინ�ემატოგრაფისტთა არჩევანი ხშირად ფაშისტური რეჟიმის გავლენით იყო განპირობებული, რასაც ნახევარი დასავლეთ ევროპა განიცდიდა საკუთარ თავზე. პრიოროტეტი ენიჭებოდა  ნამუშევრებს, რომლებიც იტალიასა და გერმანიაში იქმნებოდა. ასე მაგალითად, 1939 წელს, ვენეციის  ფესტივალის ფავორიტი გახდა ფრანგი რე�ჟისორის ჟან რენუარის ფილმი "დიდი ილუზია�, მაგრამ "ოქროს ლომი" მიენიჭა ბენიტო მუსოლინის ვაჟის მიერ გადაღებულ იტალიურ ფილმს "პილოტი ლუჩანო სერა� და გერმანულ სურათს "ოლიმპია�. ამ ტენდენციურობამ, ერთგვარად კანის ტრიუმფალურ სვლას შეუწყო ხელი. ჟიურის გადაწყვეტილებით აღშფოთებულმა, დამოუკიდე�ბელმა ევროპელმა კინემატოგრაფისტებმა საფრანგეთის ხელისუფლებას პეტიციით მიმართეს, რომელშიც მას პოლიტიკური ზეწოლისგან თავისუფალი კინოფესტივალის ორგანიზებას სთავაზობდნენ. მიუხედავად ფაშის�ტური რეჟიმების ზრდადი სიძლიერის და ზოგადი პოლიტიკური სიტუაციისა, საფრანგეთის მთავრობამ მოიწონა პროექტი და გზა გაუხსნა მას.

     თავდაპირველად, ფესტივალის ჩატარების სავარაუდო ადგილად ორი ქალაქი მოიაზრებოდა, ბიარიცი _ ატლანტის ოკეანის სანაპიროზე და კანი _ ხმელთაშუა ზღვის სანაპიროზე. ოფიციალური არჩევანის მიზეზად დასახელდა ის, რომ კანი `მზიანი და მიმზიდველი ადგილია~, თუმცა მთავარი არგუმენტი ქალაქის სასარგე�ბლოდ პრაქტიკულად ის იყო, რომ ადგილობრივმა ადმინისტრაციამ პირობა დადო, ორგანიზება გაეწია ფესტი�ვალისთვის, შეექმნა მის ჩასატარებლად სპეციალური ადგილი.

      1954 წელს ორი მოვლენა აღინიშნა, რომლებმაც ფესტივალის იერსახე შეცვალა. პარიზელმა იუველირმა სიუზან ლაზონმა წამოაყენა იდეა, რომ საფესტივალო ჯილდოებს ასოციაციურად პალმასთან ჰქონოდა კავშირი, რადგან პალმა ქალაქ კანის სიმბოლო იყო. იუველირის მეგობარმა, ცნობილმა ფრანგმა მწერალმა, პოეტმა და რეჟისორმა ჟან კოკტომ შექმნა ესკიზი და მომდევნო წელსვე ფესტივალის გრან-პრის სახელწოდება შეეცვალა  და `ოქროს პალმის რტო~ ეწოდა.

     მეორე მოვლენა კანში შემდგარი მცირემასშტაბიანი სექსუალური რევოლუცია იყო _ ერთ-ერთი ფოტო�სესიის დროს, ფრანგმა ე.წ. სტარლეტკამ სიმონა სილვამ, გადაწყვიტა კამერის წინ გაშიშვლება, რითაც სათავე დაუდო ეროტიკული ფოტოსესიის ტრადიციას. მას შემდეგ კანის პლაჟებზე მთელი მსოფლიოს ფოტოგრაფები�სთვის უკვე ყოველწლიურად აწყობენ გოგონები ასეთ ფოტოსესიებს...

    1997 წელს ფესტივალი 50 წლის იუბილეს აღნიშნავდა. სწორედ ამ წელს, პირველად მის ისტორიაში, გა�მოცხადდა ჯილდო "პალმების პალმა"_ კინემატოგრაფიის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვ�ლილისთვის. ის შვედ დიდოსტატს ინგმარ ბერგმანს გადაეცა.

     კანის კინოფესტივალი ყოველწლიურად მაისში ტარდება. კონკურსში მონაწილეობენ ის სრულმეტრაჟიანი და მოკლემეტრაჟიანი მხატვრული ფილმები, რომლებიც გადაღებულია ფესტივალის დაწყებამდე 12 თვით ადრე, არ მომხდარა მათი დემონსტრირება იმ ქვეყნის საზღვრებს გარეთ, სადაც შეიქმნა თითოეული მათგანი და არ მონაწილეობდნენ სხვა კონკურსებში. ფესტივალზე ბარდება 35-მმ-იანი ასლები. მოკლემეტრაჟიანი ფილმების ხანგრძლივობა არ უნდა აღემატებოდეს 15 წუთს.

     მასობრივი ინფორმაციის საშუალებათა დიდი ყურადღების წყალობით,  ფესტივალს, რომელიც დახურულია რიგითი მაყურებლისთვის, უამრავი კინოვარსკვლავი სტუმრობს. ის ასევე პოპულარულია კინოპროდიუსერთა შორის, რომლებიც ყიდიან არსებულს და აქვე ქმნიან უკვე ახალ პროექტებს.

    პრიზები           

ყველაზე საპატიო ჯილდოდ ითვლება `ოქროს პალმის რტო~,  რომელიც გაიცემა საუკეთესო ფილმისათვის. იშვიათად (ბოლოს 1997 წელს),  "ოქროს პალმის რტო" ერთდროულად მიეკუთვნა რამდენიმე ფილმს.

არსებობს სხვა ჯილდოებიც: გრან პრი,   ჯილდო საუკეთესო მსახიობ ქალს და მსახიობ მამაკაცს,  რეჟისორს

და სცენარისტს,  ჟიურის პრიზი,    `ოქროს პალმის რტო~ მოკლემეტრაჟიანი ფილმისთვის და `ოქროს კამერა~

საუკეთესო დებიუტისთვის.

      "ოქროს პალმის რტო"  კანის ფესტივალის მთავარი პრიზია. დღევანდელი სახელწოდება მან 1955 წელს მიიღო. 1946-იდან 1954 წლის ჩათვლით,  ფესტივალის უმაღლეს ჯილდოს ეწოდებოდა `გრან პრი~ (დიდი პრიზი) და ითვლება მსოფლიო კინოსამყაროში ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ ჯილდოდ.

            კანის ისტორიის განმავლობაში, ვერც ერთმა რეჟისორმა ვერ შეძლო `გრან პრის~ სამჯერMმოპოვება.

       `ოქროს პალმის რტოს~ ორგზის მფლობელების პრესტიჟულ სიაში მოიხსენიებიან: ფრენსის ფორდ კო�პოლა (1974, 1979), ბილე აუგუსტი (1988, 1992), ემირ კუსტურიცა (1985, 1995), სიოჰეი იმამურა (1983, 1997), ძმები ჟან-პიერ და ლუკ დარდენები (1999, 2005). 

EMA   XX საუკუნის 80-იანი წლებიდან მოყოლებული, კანში უმთავრესად იმარჯვებენ რეჟისორები, რომლებიც ფლობენ ორიგინალურ კინოენას _ დევიდ ლინჩი,  ძმები კოენები,  კვენტინ ტარანტინო,  კეიგე ჩენი, ჯეინ კემპიონი, სტივენ სოდერბერგი... სია ვრცელია.

            1958 წელს კანის ფესტივალზე ტრიუმფით გაიმარჯვა ქართველი რეჟისორის, კინოს დოდოსტატის მიხ�ეილ კალატოზიშვილის, ასე ვთქვათ, საბჭოურმა ფილმმა `მიფრინავენ წეროები�. მან მთავარი პრიზი დაიმ�სახურა, რაც არც მანამდე და არც მას შემდეგ, არც ერთ რეჟისორს არ მიუღია არსებულ, თუ პოსტსაბჭოთა სივრციდან.

     ქართულმა ფილმმა, სსრ კავშირის მხრიდან უდიდესი წინააღმდეგობის მიუხედავად (იმხანად სსრ კავშირში შემავალი ქვეყნების ხელოვნება  რუსულ ხელოვნებად იხსენიებოდა), კანში მაინც მიიპყრო ყურადღება _ ეს იყო `მაგდანას ლურჯა~, რომელმაც  1956 წელს მოკლემეტრაჟიანი ფილმების კონკურსში პრიზი დაიმსახურა. 1986 წელს რეჟისორმა ნანა ჯორჯაძემ `ოქროს კამერა~ მიიღო _ დებიუტისათვის, ხოლო თენგიზ აბულაძის `მონანიებამ~ 1987 წელს კანის მე-40 საერთაშორისო კინოფესტივალზე არაერთი საპატიო ჯილდო დაიმსახურა, ესენია: ჟიურის დიდი სპეციალური პრიზი, კრიტიკისა და პრესის საერთაშორისო ასოციაციის ფიპრესის პრიზი და ვატიკანის სრულიად საქრისტიანო გაერთიანების ჟიურის პრიზი ჰუმანიზმისათვის.

      ამჟამად კანის ფესტივალი კვლავ მსოფლიოს ყუ�რადღების ცენტრშია. იზრდება ვრცელი ინფორმაციის მიღების საშუალებები. სხვადასხვა მიზნით და სურ�ვილით, მაგრამ მზარდი საერთო ინტერესით, ქართველი კინომცოდნეები, რეჟისორები, კინოპროდიუსერები და კინოჟურნალისტები სტუმრობენ კანს. მათი ვიზიტი ჩვეულებისამებრ თითქმის ყველა საინფორმაციო საშუ�ალებით შუქდება. შთაბეჭდილებები ყოველთვის არ ემ�თხვევა ერთმანეთს, მით უმეტეს ფილმების შეფასების კრიტერიუმებში. ეს არანაკლებ ინტერესს იწვევს მკითხვ�ელში, ვიდრე სხვა მოვლენები კულტურის სფეროდან.

       2008 წლის კანის საერთაშორისო ფესტივალზეც იმყოფებოდნენ ქართველი კინემატოგრაფისტები. სწორედ ქართველების თვალით შეფასებული პროცესი და ტენ�დენციები გვინდა დღეს შემოგთავაზოთ.

არჩილ მენაღარიშვილი

სააქციო საზოგადოება `ქართული ფილმის� დირექტორის მოადგილე

        კანის ფესტივალს წელს ერთად ვსტუმრობდით საქართველოს კინოცენტრი, `ქართული ფილმი~ და რამდენიმე კერძო სტუდია. ფორუმს ესწრებოდნენ ქართველი კინომცოდნეები, ჟურნალისტები... მივხვდი, რომ ამჯერად ქართულ კინემატოგრაფს დიდი შანსი გაუჩნდა. იგი შეძლებს გაუტოლდეს საერთაშორისო სტანდარტებს და აჩვენოს საკუთარი თვითმყოფადობა მსოფლიოს. ბევრი რამეა დამოკიდებული კონტაქტებზე. ჩვენს ინტერესშია დღეს ყველა იმ ორგანიზაციასთან ურთიერთობა, რომლებიც კინოსთან არიან დაკავშირებული. ფესტივალზე ჩასვლის ერთ-ერთი მთავარი მიზანი ის იყო, რომ პირველად ქართული კინოს ისტორიაში, კინოცენტრთან და სხვა კერძო კომპანიებთან ერთად, გაკეთდა ქართული კინოპავილიონი. ის საშუალებას გვაძლევდა გაგვეცნო საქართველო დასავლეთისთვის როგორც პოტენციური გადაღების ობიექტი. წელს დიდი ინტერესი გამოიკვეთა ჩვენი ქვეყნის მიმართ. დაიგეგმა ორი ფრანგულ-ქართული პროექტიც. ერთ-ერთი მათგანია ფილმი რიჰარდ ვაგნერზე, რომელიც საქართველოში უნდა ყოფილიყო გადაღებული, მაგრამ აგვისტოს მოვლენებმა დროებით შეაჩერა ეს პროექტი. გარდა ამისა, სექტემბერში ვგეგმავდით ინდოეთიდან `ბოლივუდის~ წარმომადგენლის ვიზიტს. თითქმის მიღწეულია შეთანხმება ნიუ-იორკის კინოსკოლასთან ჩვენთან ტრენინგების ჩასატარებლად, მაგრამ ამან, ალბათ, მხოლოდ რამდენიმე ხნით გადაიწია. მთლიანობაში კი, `ქართული ფილმი� მთელი დატ�ვირთვით აგრძელებს მუშაობას და ვიმედოვნებთ, რომ ხუთიოდე წლის შემდეგ, იმავე კანის ფესტივალზე, ქართული კინო შეძლებს საკუთარი პოტენციალის რეალიზებას.

მარიონ კოტიარი და ალენ დელონი (foto)

თეო ხატიაშვილი

კინომცოდნე

       კანის ფესტივალმა შარშან არ�სებობის 60 წლისთავი აღნიშნა. წლევან�დელი კანიც გარკვეულწილად საიუბილ�ეო იყო, თუმცა ამჯერად ათვლა უკვე არა დაარსებიდან, არამედ 1968 წლის ჩაშლი�ლი ფესტივალიდან ხდებოდა. �მარადი�ული ხულიგნები� გოდარი, რივეტი, ტრი�უფო უზნეობად მიიჩნევენ ბარიკადებად ქცეულ საფრანგეთში ფესტივალის მიმ�დინარეობას. ორიოდე დღეში ის დახუ�რულად ცხადდება... 40 წლის შემდეგ ფილმები, რომლებიც მაშინ ვერ უჩვენეს, ცალკე პროგრამით იყო დემონსტრირე�ბული. ვერ გეტყვით, რომ ამ ნოსტალ�გიაშეპარული რეტროსპექტივის მიმართ განსაკუთრებული ინტერესი იგრძნობოდა, მაგრამ აი, 60-იანების ერთ-ერთი ყველაზე მძლავრი საკულტო ნიშნის ჩე გევარას ცხოვრების ამსახველი გიგანტური (ხან�გრძლივობა 4,30 სთ) და პრეტენზიული ფილმის მიმართ მოლოდინი მართლაც დიდი იყო და ის ერთ-ერთ მთავარ პრეტენდენტად განიხილებოდა. თანაც კანონზომიერი დამთხვევა _ ერთ თვეში (ივნისში) ჩეს 80 წლისთავი სრულდებოდა.

      სტივენ სოდერბერგის �ჩე�, ფაქტობრივად, ორი დამოუკიდებელი სურათისგან შედგება, რომელთაგან ერთი კუბის რევოლუციასა და შემდგომ რამდენიმე წელს ასახავს, მეორე კი _ ბოლივიაში რევოლუციურ-პარტიზანუ�ლი მოძრაობის ორგანიზებასა და ლეგენდარული კომენდანტეს სიკვდილს. ფილმის ერთადერთი დამსახურება მსახიობი ბენისიო დელ ტოროა (რომელმაც მამაკაცის როლისთვის `ოქროს პალმა~ დაიმსახურა), მთავარი ნა�კლი კი _ ფუყე პომპეზურობა და უშედეგოდ გაწელილი ნარატივი. შესაბამისად, ჩვენებამაც პომპეზურად, მაგრამ წარუმატებლად ჩაიარა (თუ მსახიობის დამსახურებულ პრიზს არ ჩავთვლით).

საერთოდ უახლესი ისტორიის გადახედვა/გადაფასება ან უბრალოდ მოვლენების შეხსენება/გახსენება წლევან�დელი კანის ფესტივალის არცთუ მაინცდამაინც საინტერესო პროგრამის ყველაზე საყურადღებო და თვალში�საცემი ტენდენცია იყო. მთელი ფესტივალის განმავლობაში კრიტიკოსები ვარაუდობდნენ, რომ რაიმე პრიზით აღინიშნებოდა ებრაელი რეჟისორის არი ფოლმანის `ვალსი ბაშირთან~ და ჩინელი ჟი ძიანკის `24 ქალაქი~. პირველმა უკვე უჩვეულო ფორმით მიიპყრო ყურადღება, რომელიც ანიმაციისა და დოკუმენტალიზმის შესან�იშნავი შერწყმით ასახავს 80-იანი წლების დასაწყისში  ლიბანის I ომში ისრაელის მისიის მონაწილე ჯა�რისკაცების კოშმარულ ხილვებს. დახურვის ცერემონიის შემდეგ გამართულ პრესკონფერენციაზე ჟიურის თავმჯდომარე შონ პენმა დაჯილდოების მოლოდინგაცრუებულ ჟურნალისტებს კატეგორიულად უპასუხა: ეს ფილმი ჩემთვის არარაობა იყოო. თუმცა ერთგვარი გადაჭარბების მიუხედავად ძალზე საყურადღებოდ მეჩვენე�ბა ებრაელი რეჟისორისგან ისრაელის მიერ ლიბანში წარმოებული ომის შედარება ჰოლოკოსტთან მაშინ, როცა წინა აზიაში, ფაქტობრივად, ჯერ კიდევ საომარი მდგომარეობაა.

      სამი თაობის რამდენიმე წარმომადგენლის პირადი ცხოვრების მოყოლის საშუალებით იხატება ჩინეთის უახლესი ისტორია _ კულტურული რევოლუციიდან დღემდე `24 ქალაქში~. ისიც დოკუმენტური ფილმია, თუმცა `ვალსისგან� სრულიად განსხვავებული ესთეტიკით. ისტორიის რეკონსტრუქციისას რეჟისორი არანაირ ემო�ციურ თუ ფაქტობრივ აქცენტირებას არ ახდენს, ერთი შეხედვით შეიძლება მოგეჩვენოს კიდეც,  რომ სავსებით ინდიფერენტულია გმირების მიმართ. ეს ერთგვარი დისტანცირება, მოვლენებში ჩაურევლობა კანში ნაჩვენებ ყველაზე საინტერესო ფილმების გამოკვეთილი სტილისტიკაა, რომლითაც გამოირჩეოდა მთავარი, ოქროს პალ�მის პრიზიორი _ ფრანგი რეჟისორის ლორან კანტეს `კედლებს შორის�, რომელიც მთავარი როლის შემსრულე�ბლის, ყოფილი მასწავლებლის ფრანსუა ბეგოდუს რომანის მიხედვით შეიქმნა. ალბათ, ამ გამოცდილებამაც განაპირობა ფილმის საოცარი დამაჯერებლობა და თითქმის დოკუმენტური სიზუსტე,  ამავე დროს სახეებისა თუ პრობლემის სიღრმე, რომელშიც საოცარი სისადავითა და სევდით აისახება თინეიჯერთა (და არა მხოლოდ) ცხოვრება. ფილმი ბოლო დღეს უჩვენეს და უკვე საღამოს ინტერნეტსაიტებზე გამოჩენილ შეფასებებში ყველა ერთხმად აღნიშნავდა: როგორც იქნა, ცუდი ამინდებისა და ბევრი ცუდი ფილმის შემდეგ ვნახეთ ნამდვილი კი�ნოო.

    როგორც ჩანს, თანამედროვე კინო დინამიკური და მოზაიკური ექშენიდან კვლავ უბრუნდება მშვიდ, სადა  და  ადამიანის ყოფის დრამატიზმში ჩაძიებულ ენას. ამ ესთეტიკას თანამედროვე ევროპულ კინოში დღემდე განუხრელად მიჰყვებიან ბელგიელი ძმები დარდენები; `ლორნას სიჩუმე� (`პალმის რტო~ საუკეთესო სცენარ�ისთვის) კვლავ წამოჭრის მათთვის დამახასიათებელ პრობლემას _ სოციალური მოუწყობლობის ფონზე განვი�თარებული ადამიანთა დრამა, რაც ამჯერად ემიგრანტთა ბედით კიდევ უფრო გამძაფრებულია.

ევროპული კინოს კიდევ ერთი აღიარებული რეჟისორი ვიმ ვენდერსი კი სრულიად სხვაგვარი ხელწერით

მოგვევლინა. `გადაღება (გასროლა) პალერმოში� (ინგლისურიდან ეს ორაზროვანი თარგმანი სრულიად გამართლებული და თავისებური სემანტიკური ნიშანია, რამდენადაც ფილმში სროლა და გადაღება მუდმივად ერთმანეთს კვეთს) აღიქმება თანამედროვე ტექნოლოგიებით ზედმეტად გართული რეჟისორის უშედეგო ცდად _ არ ჩამორჩეს დროს, რასაც მისთვის აქამდე უჩვეულო ირონიულობაც ვერ შველის.

ორიოდე მეტ-ნაკლებად საინტერესო და კარგმა სურათმა ვერ შეცვალა მთელი ფესტივალის განმავლობაში ძალზე სუსტი ფილმებით შექმნილი განწყობა _ პესიმისტური დასკვნა კინოში ტოტალური კრიზისის შესახებ. თუმცა ფესტივალის ორგანიზატორებმა არაჩვეულებრივი �დრამატურგია� მოიფიქრეს და ფინალში ნაჩვენები ლორან კანტეს ფილმით დაგვარწმუნეს, რომ კინო არ მოკვდება, მას ჯერ კიდევ შეუძლია (და შეეძლება, სანამ ის ადამიანებთან მაქსიმალურად ახლოს იქნება) აგაღელვოს, დაგაფიქროს, სკამიდან წამოგახტუნოს ან პირიქით, ისე �დაგამუნჯოს�, რომ დარბაზიდან გამოსულმა რამდენიმე წუთის განმავლობაში სიტყვის თქმაც კი ვერ შე�ძლო.

არჩილ შუბაშვილი

კინომცოდნე

     კანის 61-ე ფესტივალმა ბევრს გაუცრუა იმედი. ალბათ, სხვა ფესტივალებზე აქ წარმოდგენილი პროგრამა საოცნებო იქნებოდა, მაგრამ კანის რეპუტაციისთვის კონკურსი საკმაოდ უფერულად გამოიყურებოდა. კომისია, თავის მხრივ ცდილობდა ნამუშევრებიდან საუკეთესოსთვის დაეთმო ყურადღება.

მაყურებლის უდიდესი ინტერესი გამოიწვია რეჟისორ სტივენ სპილბერგის `ინდიანა ჯონსის~ ახალმა სერიამ. ფილმს წარადგენდნენ თავად რეჟისორი,  პროექტის პროდიუსერი ჯორჯ ლუკასი, მსახიობები ჰარისონ ფორდი,  ქეით ბლანშეტი. ისინი ხალხს ურიგებდნენ ყავისფერ შლაპებს, იმ შლაპის ასლს, რომელსაც მთავარი გმირი ატარებს.

     კრუაზეტის სანაპიროზე ფოიერვერკით დასრულდა ჯონ სტივენსონის და მარკ ოზბორნის ანიმაციური ბლოკბასტერის ჩვენება.

      წელს კანში ანჯელინა ჯოლი სერიოზული დრამატული როლით წარსდგა მაყურებლის წინაშე. მან რთუ�ლი სახე შექმნა კლინტ ისტვუდის საკონკურსო ფილმში `შეცვლა�.

    კანს ესტუმრა ამერიკული ინტელექტუალური კინოს ცნობილი რეჟისორი ვუდი ალენი ახალი ფილმით `ვიკი კრისტინა ბარსელონა� და ვარსკვლავებით _ პენელოპა კრუსით და რებეკა ჰოლით.

    კურიოზული იყო მსოფლიო კინოპრესის ფავორიტის, ვონგ კარ ვაის ფილმის `დროის ფერფლის� პრემიერა. დარბაზი მქუხარედ მიესალმა რეჟისორს და მსახიობებს. კარ-ვაიმ მაყურებელს ჩინეთში მიწისძვრის მსხვერ�პლთა ხსოვნის პატივსაცემად წუთიერი დუმილისკენ მოუწოდა.

     წელს კანში აღინიშნა პორტუგალიური კინოს კლასიკოსის, მანუელ დე ოლივეირას 100 წლის იუბილე. ფეს�ტივალს სპორტის ვარსკვლავებიც ესტუმრნენ: მარადონა, რომლის შესახებ ემირ კუსტურიცამ დოკუმენტური ფილმი გადაიღო _ `მარადონა კუსტურიცას მიხედვით�; მოკრივე მაიკ ტაისონი, ჯეიმს ტობეკის ასევე დოკუმენ�ტური ფილმის გმირი და ჯეკი ჩანი.

კანის ფესტივალის ძირითად კონკურსში წელს საშუალო ფილმები სჭარბობდა, მაგრამ ბოლო დღეს აჩვენეს ფრანგი რეჟისორის ლორან კანტეს ფილმი `კედლებს შორის�, რომელმაც საყოველთაო მოწონება დაიმსახურა. ფილმი უდავო ფავორიტი გახდა და 21-წლიანი პაუზის შემდეგ ფრანგულმა კინომ `ოქროს პალმის რტო� მოიპოვა.

იტალიელი რეჟისორის პაოლო სორენტოს `ვარსკვლავი�, რო�მელიც სატირაა იტალიის ისტებლიშმენტზე, ჟიურის პრიზით და�ჯილდოვდა. `გრან პრი~ კი დაიმსახურა ასევე იტალიურმა ფილმ�მა  მატეო გარონეს `გომორამ~_ ძალადობის სასტიკი ისტორიის ამსახველმა, მრავალპერსონაჟიანმა, რთული სტრუქტურის მქონე სურათმა.

      პრიზი ქალის საუკეთესო როლისთვის ჟიურიმ გადასცა მსახ�იობ სანდრა კორველონის, დედის როლისათვის  ვალტერ სალე�სისა და დანიელა თომასის სოციალურად მძაფრ ფილმში `პასის მიწოდების ხაზი�. პრიზი მამაკაცის საუკეთესო როლისთვის მიენ�იჭა ბენისიო დელ ტოროს Eერნესტო ჩე გევარას სახის შექმნისთ�ვის, სტივენ სოდერბერგის გრანდიოზულ ნამუშევარში `ჩე�.

    ბელგიელი ძმები ჟან-პიერ და ლუკ დარდენები ამჯერად დას�ჯერდნენ პრიზს საუკეთესო სცენარისათვის, ფილმისთვის `ლორ�ნას დუმილი~.

     აჩვენეს ნიჭიერი თურქი რეჟისორის ნური ბილგე ჯეილანის `დაშორება~ (2002) და `წელიწადის დრონი~ (2006). ამჯერად კი მისი ბოლო ნამუშევარი `სამი მაიმუნი~ საუკეთესო რეჟისურისათ�ვის დააჯილდოეს.

ჟიურიმ შონ პენის ხელმძღვანელობით კორექტული ნაბიჯი გადადგა და კინოხელოვნებაში გაწეული ღვაწლისთვის პრიზები გადასცა: კლინტ ისტვუდს მთელი შემოქმედებისა და კანში წარ�მოდგენილი `შეცვლისათვის�, ასევე კატრინ დენევს სამსახიობო კარიერისა და საკონკურსო `საშობაო ისტორიაში~ მონაწილე�ობისათვის. ფესტივალი დაიხურა ამერიკელი ბარი ლევინსონის კომედიით `რა მოხდა?~. მასში რობერტ დე ნირო პროდიუსერის როლს ასრულებს, რომელიც ყველაფერს აკეთებს იმისთვის,  რომ მისმა ფილმმა კანში გაიმარჯვოს.

ვენისიო დელ ტორო და სტივენ  სოდერბერგი(foto)

კატრინ დენევი და შონ პენი(foto)

                                                                    კინოს ისტორია

მაია ლევანიძე

პირველი ნაბიჯები         

     კინოხელოვნებას დიდი ხნის განმავლობაში არ ქონდა ზუსტი სახელ�წოდება. სხვადასხვა ქვეყანაში და საზოგადოების განსხვავებულ ფენებში მას სხვადასხვაგვარად უწოდებდნენ. თვით სიტყვა `კინო� კი გავრცელდა გერმანიიდან.

     კინოხელოვნების დაბადების თარიღად მიჩნეულია 1895 წელი, როცა პარიზში კაპუცინების ბულვარზე პირველად მოეწყო ძმები ლუმიერების მიერ შექმნილი აპარატით გადაღებული ეპიზოდების დემონსტრირება.

     პირველ კინოსეანსებს წინ უძღოდა აპარატის შექმნის საკმაოდ ხანგრძლივი პროცესი. ფაქტობრივად გამომგონებლები გამუდმებით ცდი�ლობდნენ ჩაეტარებინათ იმ ტიპის ექსპერიმენტები, რომლებიც საშუალე�ბას მისცემდა მათ ბრტყელ ეკრანზე მოძრავი სიღრმისეული გამოსახ�ულება მიეღოთ. ამერიკაში კინოხელოვნების შემქმნელად ითვლებოდა ტ. ე. ედისონი და მისი ასისტენტი დიქსონი, გერმანიაში _მაქს სკლადანოვსკი, ინგლისში _ ვ. პოლი და ვ. ფრიზ-გრიპი, საფრანგეთში _ ე. რეინო, ე. ჟ. მარეი.  ჟ. დემინი და სხვები.

               მრავალ ექსპერიმენტს შორის ლუმიერების მიერ გამოგონებული აპარატურის მსგავსი ვარიანტი კიდევ რამდენიმე შეიქმნა. მათ შორის იყო ტ. ედისონის და ლ. დიქსონის აპარატი `კინეტოსკოპი�, რომელიც 1893 წელს დარეგისტრირდა. ეს აპარატები დიდი პოპულარობით სარგებლობ�და როგორც ამერიკაში, ასე ევროპაში.

       ედისონის აპარატი ორი მნიშვნელოვანი ნაკლით გამოირჩეოდა _ ამ აპარატით ვერ ხერხდებოდა ეკრანზე სრულყოფილი პროექცია და ფირის გამუდმებული მოძრაობის დროს გა�მოსახულება `გათხაპნილი� იყო. აპარატის ზედა ნაწილში მოთავსებული იყო ოკულარი, რომლის მეშვეობითაც ერთი ადამიანი ახერხებდა ჩაეჭყიტა აპარატში და დაენახა მცირე ზომის მოძრავი გამოსახულება.

     ლუმიერების აპარატთან უფრო მიახლოებული ვარიანტი იყო ჟორჟ დემინის რონოფოტოგრაფი. მან ლეონ გომონთან ერთად შექმნა აპარატი,  რომელიც ფილმების როგორც გადაღების, ისე დემონსტრირების საშუალე�ბას იძლეოდა.

      სამწუხაროდ ჟორჟ დემინმა თავისი აპარატით შექმნილი ფილმების დემონსტრირება მხოლოდ ლუმიერების კინოსეანსის შემდეგ მოახერხა, რის გამოც მისი აღმოჩენა არ იყო ჯეროვნად შეფასებული.

     ძმები ლუმიერების აპარატი მცირე ზომის ხის ყუთი იყო, რომელზეც

მოთავსებული იყო ობიექტივი, გრეიფერი (აპარატში ფირის გადაადგილებისთვის საჭირო მექანიზმი), ობტუ�რატორი, რომლითაც ახდენდნენ ფირის გადაადგილების დაფარვას და ფირის მოსათავსებელი ორი კასეტა. აპარატი ხელით იმართებოდა და ეკრანზე მოძრაობა მიიღებოდა 16 კადრით წუთში. აპარატის უკანა კედელზე მოთავსებული იყო პატარა ზომის კარი, რომლის შეღების დროსაც სინათლის წყაროს მეშვეობით იგი გარდაი�ქმნებოდა საპროექციო აპარატად.

     ძმები ლუმიერების პირველი კინოსეანსი შედგა 1895 წლის 22 მარტს, სადაც მათ მაყურებელს უჩვენეს რამ�დენიმე მარტივი სიუჟეტი: `მუშათა გამოსვლა ლუმიერების ფაბრიკიდან�,  `ბავშვის საუზმე�  და თავისი ერთად�ერთი სიუჟეტური ფილმი `გაწუწული მებაღე�. 

      1985 წლის 28 დეკემბერს `გრანდ კაფეში� მათ მიერ ჩატარებულ კინოსეანსს განსაკუთრებული რეზონანსი მოჰყვა. `მატარებლის შემოსვლამ ლა სიოტას სადგურში� განსაკუთრებული რეაქცია გამოიწვია მაყურებელში. რეალობის შეგრძნების უდიდესი გრძნობა მაყურებლის გარკვეულ ნაწილს აიძულებდა სასწრაფოდ დაეტოვე�ბინა კინოდარბაზები, გარკვეული ნაწილი კი უახლოვდებოდა კინოეკრანებს და ცდილობდა ხელით შეხებოდა ეკრანულ სიბრტყეზე მოძრავ ლანდებს,  `რეალურ~ ადამიანებსა და საგნებს. პირველმა კინოსეანსებმა დიდი წარმატება მოუტანა ლუმიერებს. ამ სეანსების ხანგრძლივობა 20 წუთი იყო და ისინი მთელი დღის განმა�ვლობაში მიმდინარეობდა. მოგება, რომელიც ამ დროს ძმებმა მიიღეს, გახლდათ 2000-2500 ფრანკი, რაც იმ დროისთვის საკმაოდ სოლიდური თანხა იყო. სწორედ ამის შემდეგ მათ გადაწყვიტეს გაეფაერთოებინათ თავი�ანთი საქმიანობა, შეკრიბეს ოპერატორები, რომლებიც ვალდებული იყვნენ სხვადასხვა ქვეყანაში მოგზაურობი�სას ქრონიკალური კადრები შეექმნათ.

      სწორედ ამ ერთ-ერთმა დაქირავებულმა ოპერატორმა აღმოაჩინა პირველად მოძრავი კამერის შესაძლე�ბლობები. ოპერატორის მიერ გონდოლაში მოთავსებული კამერა შემთხვევით დაიძრა, მან ფაქტობრივად სპონ�ტანურად აღწერა მის ირგვლივ არსებული რეალობა.

     ძმები ლუმიერებისაგან განსხვავებით, მელიესის შემოქმედებით ფაქტობრივად კინოხელოვნებაში სიუჟე�ტური კინოს დამკვიდრების შესაძლებლობა გაჩნდა. მელიესი კინოხელოვნებაში თეატრიდან მოვიდა, სწორედ ამიტომ, იგი თავისი შემოქმედების საწყის ეტაპზე კინოს თეატრალური ხელოვნების  ერთგვარ დანამატად აღიქვამდა. ესაა ავტორი, რომელმაც აღმოაჩინა ძალზედ საინტერესო სპეცეფექტები, რომლებიც მას ეკრანზე `ფეერული�, ზღაპრული კინოხელოვნების შექმნის საშუალებას აძლევდა.

     ნატურაზე ერთ-ერთი რიგითი გადაღების დროს მელიესმა შემთხვევით აღმოაჩინა მონტაჟის შესაძლებლობები. რაღაც მომენტში აპარატის გაუმართაობის გამო იგი იძულებული გახდა

შეეჩერებინა გადაღება, მხოლოდ რამდენიმე წუთის შემდეგ მოხერხდა ამ პროცესის

აღდგენა. ფირის გამჟღავნების შედეგად აღმოჩნდა რომ, ომნიბუსი, რომელიც იმ მომენტში ქუჩაში მოძრაობდა, შეიცვალა კატაფალკით, ქალები �_ მამაკაცებით და ა.შ.

ასევე შემთხვევით იქნა აღმოჩენილი `სტოპკადრი� ახლო ხედით.

      მელიესის ფილმი `მოგზაურობა მთვარეზე� ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაშრო�მია როგორც მის შემოქმედებაში, ისე კინოს ისტორიაში. ფილმის პრემიერა შედგა საფრანგეთში 1902 წლის 1 სექტემბერს. მასში აშკარად იგრძნობა მელიესის უნარი ფანტასტიკური გარემოს შექმნისა. ფილმი გამოირჩევა საინტერესო სპეცეფექტებით და ირონიული ინტონაციით. ფილმის კადრი, სადაც მთავრეს თვალში ხვდება ჭურვი, ქრესტომათიულ კადრად იქცა კინოხელოვნებაში.

       დღემდე ამ კადრებს და ფილმის მთავარ ეპიზოდებს ხშირად იყენებენ სხ�ვადასხვა ფილმსა თუ კლიპებში. მაგალითად შეიძლება მოვიყვანოთ ვიდეოკლიპი სიმღერისთვის თონიგჰტ, თონიგჰტ, რომელსაც ასრულებდა ჯგუფი თჰე შმასჰინგ Pუმპკინს. ფაქტობრივად, Aამ კლიპში ფილმის სიუჟეტი სრულად იქნა გამოყენებული.

   ფილმის სრული ვარიანტი გარკვეული პერიოდი არ არსებოდა, თუმცა 2002 წელს შემთხვევით აღმოაჩინეს მისი სრულყოფილი ვარიანტი (ფინალური ფრაგმენტი _ მოგზაურთა სადღესასწაულო შეხვედრა, დაკარგული იყო), ახალაღმოჩენილ ვარიანტში ხელით იყო შეღებილი ცალკეული კადრები თუ ეპიზოდები.

     კინოს ისტორიაში ჟ. მელიესმა პირველმა შექმნა კინომონსტრი ფილმში `პოლუსის დაპყრობა� � გოლი�ათი ნატურალურ ზომაში, რომელიც მექანიკური ხელ_პირით იპყრობდა და შთანთქავდა ადამიანებს. ეს იყო უზარმაზარი ატრაქციონი, იმ დროისთვის უჩვეული სანახაობა.

      მონსტრების შესაქმნელად საწყის პერიოდში აქტიურად დაიწყეს გრიმის გამოყენება. მსახიობები თვი�თონვე იკეთებდნენ გრიმს, ამ მხრივ მუნჯი პერიოდის ერთ-ერთი ცნობილი მსახიობი გახლდათ ლონ ჩანი. ამ პერიოდში მან განასახიერა ფაქტობრივად თითქმის ყველა ცნობილი ფანტასტიკური გმირი � ვამპირები, ოპერის აჩრდილი, მოჩვენებები, რის გამოც მას უწოდეს `მრავალსახიანი ადამიანი�. ამ დროს გაჩდა ცნობილი ფრთიანი გამოთქმა: `ფრთხილად, ტარაკანა არ გასრისოთ, შესაძლოა ის ჩეინი იყოს ახალ გრიმში�. ამ ფრაზას ჩარლი ჩაპლინს მიაწერენ.

     მელიესის შემოქმედებას ძალზე დიდი ადგილი უკავია კინოს ისტორიაში. ფაქტობრივად მის მიერ შექმნილი ექსპერიმენტები საფუძვლად დაედო თხრობითი ფორმის ჩამოყალიბებას კინოხელოვნებაში.

                                                       ქართული კინოს წარსულიდან

როგორ იღებდნენ �ქეთო და კოტეს�

     სულ ახლახანს დაასრულა მერაბ  კოკოჩაშვილმა მუშაობა დოკუმენტურ ფილმზე `სახლი სიხარულისა~, რომელიც  მოგვითხრობს  �ქეთო და კოტეს~ შექმნის თაობაზე. ჩვენ არ ვისახავთ მიზნად ფილმის ირგვლივ საუბარს, ამას მოგვიანებით შემოგთავაზებთ ჩვენი ჟურნალის ფურცლებიდან. ამჯერად შეგახსენებთ ვახტანგ ტაბლიაშვილის მოგონებას მისივე წიგ�ნიდან ,,რეჟისორის მოგონებანი��, თუ როგორ იქმნებოდა საუკუნის ფილმი `ქეთო და კოტე~, რომელსაც წელს იუბილე აქვს _ მას გადაღებიდან  60 წელი შეუსრულდა.

როგორც ხშრად ხდება კინოხელოვანთა ცხოვრებაში,  ვახტანგ ტაბლიაშვილსაც მოულოდნელად უხმო სტუ�დიის ხელმძღვანელობამ, კერძოდ, ვლადიმერ მაჭავარიანმა:

   `_მალე დაიწყებ მუშაობას,  `ქეთო და კოტეს~ გადაღებას გვთხოვენ.

    _ მადლობელი ვარ ნდობისათვის, მაგრამ იმედს ვერ გაგიმართლებთ. `ქეთო და კოტე~ ჩემი საქმე არ არის. არსებობს  სპექტაკლი ოპერაში, არის წუწუნავა, მე რა საჭირო ვარ?

გამოვეთხოვე დირექტორს და გასვლა დავაპირე.

   _ მოიცა, ნუ ნერვიულობ, მოდი რა გაჩვენო, _ მივედი. მაჭავარიანმა მაგიდის უჯრა გამოსწია და დიდფორმა�ტიან ქაღალდზე მიმითითა,  რატომღაც ზემოთ ამოიღო.

   -  წაიკითხე!

   ეს იყო საბჭოთა კავშირის მინისტრთა საბჭოს მიერ დამტკიცებული ფილმების სია, რომლებზეც რესპუბ�ლიკების სტუდიებს უახლოეს ხანში უნდა დაეწყოთ მუშაობა. მეშვიდე თუ მერვე ადგილზე იყო `ქეთო და კოტე~, ხელს აწერდა იოსებ სტალინი.

    ფილმი უნდა გადავიღო, ეს გარდუვალია, _ გავიფიქრე და მოხდა სასწაული, _ ფილმი დავინახე! მოქმედების

დრომ ცხრაასიანი წლებიდან ბარათაშვილის წლებში გადაინაცვლა,  ქეთო და კოტე პეტერბურგში სწავლობენ

და იქ დადეს ფიცი სიყვარულისა, ორბელიანის მუხამბაზით ყარაჩოხელებმა, როგორც ნაწერში გამოიყურება,

ეს იყო წამიერი ფილმი ხილვისა, _ გაელვება ერთ წამში ჩემმა გონებამ გასაოცარი ნახტომი გააკეთა. ქეთოს

მშვენიერებას ვერ შევქმნიდი მსახიობის სახის სილამაზით, პარიზში შეკერილი ტანისამოსით და ძვირადღი

-

რებული ნივთების გარემოცვით. ეს იქნებოდა გარეგნული დეკორირება და არა სახის არსი. ქეთოს სულიერ

მშვენიერებას მე ორბელიანის მუხამბაზით ჩავწვდი და ეს იყო ამ ერთი წამის ნაყოფი, ერთ წამში დაიბადა

ყარაჩოხელთა ეპიზოდი: ეს იყო ბედნიერი მიგნება. ამ მიგნებაში ვხედავ იდუმალებას, გასხივოსნებას, ეს არის

����������,

 ურომლისოდაც არ იქნებოდა ხელოვნების ნაწარმოები. ამ მიგნებამ წარმოშვა პოეზია, რამაც ფილმს

განუმეორებლობა და მაყურებლის აღიარება მოუპოვა.

      ჩემმა უეცარმა გარდაქმნამ მევე გამაოცა (მაჭავარიანმა ეჭვით დამიწყო  ყურება), გუშინ ეგრეთ წოდებული ტიმონის სიმარტოვით ვიყავი ავად, დღეს კი ორფეოსი მგონია თავი. მეორე დღეს სახლში რა გამაჩერებდა, თეატრში წავედი და ამოვთქვი სიხარული, ქეთოს როლი მედეა ჯაფარიძეს შევთავაზე.

      ახლა სცენარის დაწერა იყო საჭირო. ძველი თბილისი გრიშაშვილზე უკეთ ვინ იცოდა, მაგრამ არ მივმართე, ,,მეჯღანუაშვილის�� გასცენიურება�ზე უარი მითხრა და აქაც რომ უარი ეთქვა, მეწყინებოდა. ,,მეჯღანუაშვი�ლი�� მე გავასცენიურე, ,,ქეთო და კოტეს�� ავტორობა კი ვერ გავბედე. ჩემი ჩანაფიქრის მაღალმხატვრული ღირსებებით გამდიდრებისათვის საჭირო იყო კარგი მწერალი. მამაჩემმა მირჩია სიკო ფაშალიშვილი. რევოლუციამდელ საქართველოში მაგას ისეთივე წარმატება ჰქონდაო, როგორც გრიშაშვილს. ფაშალიშვილს შორიდან ვიცნობდი, იმჟამად ჟურნალ ,,ნიანგის�� რედაქციაში მუშაობდა, ხშირად აქვეყნებდა იუმორისტულ მინიატიურებს ფარსადანის ფსევდონიმით. ჩემი წინადადება სიამოვნებით მიიღო. სცენარის დასაწერად საგურამოში მიგვავლინეს. ილიას სამსართულიანი შენობა მაშინ მწერალთა დასასვენებელ სახლს წარმოადგენდა. კოლეგა შალვა გედევანიშვილი, სიკო ფაშალიშვილი და მე  დიდი მწერლის ყოფილ კაბინეტში მოგვაწყვეს (წმინ�და ილიამ მოგვიტევოს ეს მკრეხელობა).

    0 ფაშალიშვილი მამაჩემის ხნისა იყო, მაგრამ ჩვენს შორის წელთა სხვაობას ვერ ვგრძნობდით. ეტყობა ადამიანს ხანი კი არა, სული ხატავს. გაგვიტოლდა,  გაგვიამხანაგდა,  გახალისდა და გაჩაღდა მუშაობა. მთავარი ის იყო, რომ მან მე გამიგო, საწინააღმდეგო  მოსაზრებებით არ მიპირისპ�ირდებოდა, მოსწონდა ჩემი ნაამბობი და ხშირად ერთსა და იმავე ეპიზოდს მანამდე მამეორებინებდა, სანამ არ იტყოდა _ ,,კარგია~. მერე კი ასე მომ�მართავდა: ,,ვახტანგ, ახლა თავი დამანებე!��. მე ილიას სახლის მიდამოებში დავდიოდი, ჩამოკრეფის შემდეგ ხეზე შერჩენილ კაკლებს ქვებს ვესროდი. დრო შეუმჩნევლად გადიოდა. სადილის შემდეგ ფაშალიშვილი გვიკითხავდა ეპიზოდს.  ძველი თბილისის საუკეთესო ცოდნამ, სიტყვის უსაზღვრო მარაგ�მა და უზადო გემოვნებამ წარმოშვა შესანიშნავი სცენარი. ბატონმა სიკომ ჩანაფიქრი მოულოდნელი სიახლეებით გაამდიდრა და გააფაქიზა.

    საღამოობით საგურამოს ქუჩებში და შემოგარენში დავსეირნობდით. ბატონი სიკო ხალისით იგონებდა წარსულის ეპიზოდებს. ახალგაზრდობი�სას სევდიანი შინაარსის ლექსებს ვწერდიო. ხალხს ეს მოსწონდა და ამი�ტომ ყოველ ახალ ლექსში ამ ხაზს ვაძლიერებდიო. ერთხელ ვაჟამ  ქუჩაში გამაჩერა, სასაუზმეში შემიყვანა, მწვადით და ღვინით გამიმასპინძლდა და მაგრადაც შემახურაო _ ამ ახალგაზრდა კაცს საიდან დაგიგროვდაო ამდენი სევდა. ეს შენი გულიდან არ ამოდის, მოეშვი რაღაცებისა და ვიღაცების გავლენას, თავი ასწიე, ცხოვრებას თვალი გაუსწორე და გაუღიმეო. ამის შემ�დეგ დაუწერია ბატონ სიკოს _ ,,მაშ გამარჯობა, ტკბილო სიცოცხლევ!��. ამ ლექსმა  ჩვენს ფილმში კოტეს სიმღერა დაამშვენა. დავთქვით: სცენარის დამთავრება ზედაზენზე ასვლით აღვნიშნოთ. ეს დღეც დადგა. წინა დღე იყო მზიანი, ცხელი. დილით ადრე გამეღვიძა. ჭერი საეჭვოდ იყო განათებუ�ლი. სარკმლიდან გადავიხედე და... მუხლამდე თოვლი! გედევანიშვილი ჩემზე უფროსი იყო, ფაშალიშვილი _ ბევრად უფროსი, ზედაზენზე ასვლას ისინი კი არა, მე ვეღარ გავბედავდი და გათამამებულმა ვიყვირე:

            _ აბა, ბატონებო, პირობაზე როგორა ხართ?

            მათ წამოიწიეს საწოლებიდან. ფაშალიშვილმა სარკმლიდან გა�დაიხედა და რიხით წარმოთქვა: ,,მოგიკვდეთ ბიჭი!��. რას  შვები ახლა?

     წავედით. ხეთა მწვანე ფოთლიანი ტოტები თოვლის სიმძიმეს ვეღარ უძლებდნენ და ხშირად ისმოდა მათი ჭახანი (ოქტომბერი იყო). დათბა, თოვ�ლმა დნობა იწყო. მაგრად დავსველდით. ბატონი სიკო ჭაბუკური ხალისით მოაბიჯებდა, უხვად ჩამოცვენილ წიფელას შეექცეოდა და სხარტულ ამბებ�საც იხსენებდა. ერთხელ სამკურნალო კომბინატის წინ შალვა ნუცუბიძეს შეხვედრია, შეწუხებული შედიოდაო პოლიკლინიკაში. ჩვენს შორის ასეთი დიალოგი გაიმართაო:

            _ რა გაწუხებს, შალვა?

            _ კბილი. მთელი ღამე არ მიძინია.

            _ ამ ხნის კაცი ვარ და ჯერ არ  ვიცი, რა არის კბილის ტკივილი.

            _ ჰო, ველურებმა არ იცოდნენ კბილის ტკივილი.

     ზედაზენზე  რუსი ბერის სენაკში თან წამოღებული სურსათით შევნაყრ

-

დით. ბუხრის ცეცხლს დასველებული ფეხსაცმელები მივუფიცხეთ, ჩვენც

ცოტათი შევშრით. დავათვალიერეთ მერვე საუკუნეში აგებული ნათლისმცემლის სამნავიანი ბაზილიკა. ტაძარ

-

ში ღრმა ჭა არის ამოჭრილი, დღესაც იძლევა სუფთა წყალს. ბერმა გვითხრა, მთელი სიცოცხლე კუჭის ტკივილი

მაწუხებდა და ამ წყალმა სავსებით განმკურნაო.

   Mმზემ არემარე გააცხოველა. თითქოს ზეციდან დავყურებდით ჯვრის მონასტერს. წინათ ხომ დემონთა სად�გომად მიაჩნდათ ეს ადგილი. მართლაც და, გგონია გაშლი ხელებს და გაფრინდები. დიდხანს ვიხიბლებოდით ბუნების სილამაზით. ზარი სამივემ ჩამოვრეკეთ თითოჯერ  და დავეშვით ქვემოთ.

   ძნელი დასადგენია, სად წყდება სპექტაკლისა თუ ფილმის ბედი, მაგრამ როლების არასწორი განაწილებით რომ ერთიც და მეორეც განწირულია, ეს უდავოა. საინტერესო რეჟისორული გააზრება და ორიგინალური გა�ფორმება ვერას გიშველის, თუ მსახიობი ზუსტად არ მოერგო როლს. ასეთ შემთხვევაში სჯობს უარი ვთქვათ დადგმაზე, თორემ ფიასკო გარდაუვალია.

  Eეს საშიშროება  ჩემთვის არ არსებობდა იმიტომ,  რომ არსებობდა მარჯანიშვილის თეატრი. მსახიობები ისე  მოერგნენ როლებს, თითქოს მათთვის ყოფილიყვნენ დაბადებულნი. ერთადერთი ლევანი დამრჩა საჭოჭმანო. საცდელ გადაღებაში მონაწილეობა მიიღეს ლადო კავსაძემ, სანდრო ინაშვილმა, სპარტაკ ბაღაშვილმა და ბათუ კრავეიშვილმა. კრავეიშვილის იმედი მქონდა, მაგრამ გადაღების დროს ჩიკორად მომეჩვენა, მე კი ძველი დიდების ნაშთი მინდოდა. თვითონ ბათუსაც ხალისი ვერ შევამჩნიე, გადაღების შემდეგ მითხრა, მოხარული ვიქნები, თუ ლევანს შევასრულებ, მაგრამ უფრო მოხარული ვიქნები, თუ კოტეს მანდობო.

- კოტე ტენორია.

- იყოს ბარიტონი.

აზრი მომეწონა, მაგრამ არაფერი ვთქვი.

M    მეორე დღეს სპარტაკ ბაღაშვილს საცდელად ვიღებდით ლევანის როლზე. სპარტაკმა მონდომებით იმუშავა, იმღერა კიდეც, დამსწრენი იღიმებოდნენ, ასეთი შუბლგახსნილი არ გვინახავსო. იმედი მომეცა, მაგრამ სითამამე აკლდა, დარცხვენილი იყო, შებორკილს ჰგავდა. შემთხვევით უკან გავიხედე და თვალს არ დავუჯერე: შორი�ახლო პეტრე ამირანაშვილი იდგა ლევანის ჩაცმულობით და გრიმით. უხერხულად ვიგრძენი თავი. მეორე რე�ჟისორი ნატაშა ჟუჟუნაძე ვიხმე. მან შეკითხვა არ მაცალა:

- მაპატიეთ, ჩემი ბრალია, სხვანაირად არ შემეძლო... მთხოვა მეც გადამიღეთო, ვივარგებ _ კარგი, არ ვივარგებ და კარგად იყავითო.

     სპარტაკის წასვლის შემდეგ ამირანაშვილს მივესალმე, ბოდიში მოვიხადე, არ ვიცი, როგორ გამომრჩით-მეთქი. მთა თუ არ მივა მაჰმადთან, მაჰმადი  მივა მთასთანო, ღიმმორეული სიამაყით თქვა და კამერის წინ დადგა. პეტრე ჩემს საუბარს ისმენდა სპარტაკთან მუშაობის დროს და ეპიზოდი ჩემი მინიშნებებით შესანიშნავად გაითამაშა. ნატაშა ჟუჟუნაძემ სიხარულით შემომხედა. მე თავი დავუქნიე.

     ჰო, მაგრამ ბათუს რა ვუყო? არც კოტე და აღარც ლევანი? დასკვნას ნუ ავაჩქარებთ, ვნახოთ,  რას გვეტყვის ეკრანი.

     სიკოს და ნიკოს კუპლეტების ჩაწერა დაინიშნა. მოვიწვიეთ ოპერის მომღერლები. ვასო გოძიაშვილს და ჟორა შავგულიძეს ვთხოვე, დაესწარით ამ პროცესს, იქნებ თქვენი დახმარება დამჭირდეს-მეთქი. ოპერის  მსახ�იობებმა კარგი შთაბეჭდილება ვერ დატოვეს. სწორად მღეროდნენ, მაგრამ ნათქვამით არ ცოცხლობდნენ, შეს�რულება ერთფეროვანი იყო, სქემატური. ჩემი მოსაზრების გამოთქმის შემდეგ კუპლეტები გაიმეორეს, მაგრამ არაფერი არ შეცვლილა. ვასო გოძიაშვილმა  ცალკეული ფრაზები წაიმღერა, ცოცხალი ფერებით აამეტყველა, ჟორამაც სცადა სწორი ინტონაციების მიწოდება, მაგრამ უშედეგო იყო ყოველივე. შტამპებიდან თავის დაღწევა როდია იოლი საქმე. სამუშაო დრო იწურებოდა, ნერვიულობა დაეტყო ყველას, აღარ ვიცოდი, რა მეთქვა და რა მექნა. დირიჟორმა შალვა აზმაიფარაშვილმა მიმართა ვასოს და ჟორას:

- ბიჭებო, იმღერეთ ორკესტრთან ერთად!

      წინადადება მოულოდნელი იყო, ჟორა შეკრთა, ვასომ გაამხნევა, განსაკუთრებული ხალისით აჟღერდა ორკესტრი და შესანიშნავად ამღერდნენ ნამდვილი სიკო და ნიკო. ორკესტრის  მსახიობებმა ხემებით დაუწყეს კაკუნი ინსტრუმენტებს, დამსწრეთ ტაში დაჰკრეს, აზმაიფარაშვილი იღიმებოდა. გადაწყდა: ვასომ და ჟორამ თავად იმღერონ კუპლეტები. მუსიკა უცებ ჩაიწერა. ოპერის მომღერლები განაწყენდნენ.

            მეორე დღეს ვლადიმერ მაჭავარიანმა გამომძახა:

            _ ოპერას ვიღებთ და ოპერის მომღერლებს ახლო არ ვიკარებთ. არ გადავიღოთ და Aაღარც ვამღეროთ?!

            _ კიდევაც ვამღერებთ და კიდევაც გადავიღებთ.

            _ გუშინ გოძიაშვილი და შავგულიძე ოპერის დირიჟორმა ამჯობინა თავის მომღერლებს. მთელ ვოკა�ლურ მასალას ოპერის მსახიობთა შესრულებით ვწერთ, მათვე ვთავაზობთ მთავარ როლებს: ამირანაშვილი ლევანს ასრულებს და კრავეიშვილი _ კოტეს.

     მაჭავარიანმა ვეღარაფერი თქვა. ამგვარად, კრიტიკულმა მომენტმა წამში გადამაწყვეტინა ლევანისა და კოტეს საკითხი. უამისოდ, ალბათ, დიდხანს ვიყოყმანებდი.

    ფილმის პატარა როლები დიდ მსახიობებს შევთავაზე და უარი არავის უთქვამს. მათი როლები რამდენიმე

სიტყვისგან შედგებოდა. რუსთაველისა და გრიბოედოვის თეატრების მსახიობები სახალხო სცენებში მონაწ

-

ილეობდნენ. ჩვენთან იყვნენ ნინო რამიშვილი, ილიკო სუხიშვილი და მათი სახელოვანი ანსამბლი. ჩვენთან

იყო აგრეთვე თბილისის ბალეტის დიდი ჯგუფი. ცეკვების მნიშვნელოვანი ნაწილის დადგმა მივანდეთ ნიჭიერ

ბალეტმაისტერს დავით მაჭავარიანს. არჩილ კერესელიძემ საუკეთესო მუსიკა დაგვიწერა, ისე მიესადაგა იგი

ვიქტორ დოლიძეს, რომ ზღვარი მათ შორის არ იგრძნობოდა. მხატვარმა იოსებ სუმბათაშვილმა და ფარნაოზ

ლაპიაშვილმა ესკიზები ძველი თბილისის ეშხით ააელვარეს. ოპერატორი ალექსანდრე დიღმელოვი, ხმის ოპ

-

ერატორი როსტისლავ ლაპინსკი და მონტაჟის რეჟისორი ვასილ დოლენკო დიდი პროფესიონალები იყვნენ.

მათი მხარში დგომა რწმენას მიცხოველებდა. რწმენას მიცხოველებდა აგრეთვე ჩემი კოლეგა შალვა გედევანიშ

-

ვილის ერთგული თანამოღვაწეობა.

   კინოს სპეციფიკას არ შევუშინებივარ. რასაც შინაგანად ვხედავდი, იმას ვიღებდი. პირველივე გადაღებამ, მაკარის ფულების თვლამ, გამახარა. მარტო მე კი არა, მთელმა გადამღებმა ჯგუფმა გაიხარა. დავრწმუნდით, რომ სწორი გზით მივემართებოდით. ჩვენი მუშაობის ხალისი სტუდიის თავკაცების სკეფსისმა დაჩრდილა,  ჩემი რეჟისორული სიახლენი მათ გულისწყრომას იწვევდა. ვლადიმერ მაჭავარიანმა მითხრა, მიხეილ ჭიაურელი ორი მომღერლის მონაწილეობას საკმაოდ არ თვლის, ქეთოს როლზე მერი ნაკაშიძის გასინჯვას მოითხოვსო. საცდელი გადაღება ჭიაურელმა აწარმოა. ვნახეთ ეკრანზე.

- რას იტყვი, ტაბლიევ?

- ქეთოს როლში მედეა ჯაფარიძეს ვხედავ მხოლოდ.

-კარგი, კეთილი, ასე იყოს, _ მიპასუხა ჭიაურელმა და დარბაზიდან სწრაფად გავიდა.

     რეჟისორთა შემოტევამ მწვავე ხასიათი მიიღო. მუშაობა გაძნელდა. საქმე იქამდე მივიდა, რომ ვლადიმერ მაჭავარიანს ვუთხარი _ ან თქვენი რეჟისორები გააჩერეთ ან ჩემი მუშაობა-მეთქი.

      საქართველოს კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველი მდივანი კანდიდ ნესტორის ძე ჩარკვიანი გაგრაში ისვენებდა. გადაწყდა ჩემი წასვლა. სტუდიის გარდერობში პალტო გამომინახეს, რომლის სარჩულზე იყო წარწერა ,,ბუხარინი�� (ჭიაურელის  ფილმის ,,ფიცის�� პერსონაჟისათვის შეკერილი), გამხმარი პური და ცოტაოდენი ერბო ჩავდე ჩანთაში და მაჭავარიანის წერილით იმავე საღამოს გავემგზავრე. მიხეილ ჭიაურელს გაუგია ეს ამბავი და მაჭავარიანს  წასჩხუბებია, ახლავე დააბრუნეთ ტაბლიაშვილი, ჩარკვიანი თქვენ ერასტი ხა�ჩიძე ხომ არ გგონიათო (სტუდიის დირექტორის მოადგილე). კაცი აფრინეს თურმე სადგურზე და დაჰგვიანებია, უთქვამს _ მიმავალი მატარებლის  ბოლო ვაგონსღა მოვკარი თვალიო.

  გაგრაში დილას ჩავედი. მაშინ იქ ერთი სასტუმრო იყო ,,გაგრიფში��. შევედი დირექტორის ოთახში. ბევრნი იყვნენ, ნომრებს თხოულობდნენ. დირექტორი ირწმუნებოდა, არ მაქვსო. იყვირეს, იჩხუბეს და წავიდნენ. მე არ წავედი.

            _ რა გინდათ? - უხეშად მომმართა დირექტორმა.

            _ ნომერი.

            _ ხომ გაიგეთ, რომ ნომერი არ მაქვს.

            _ ღამეს ქუჩაში ვერ გავათენებ.

            _ სადაც გინდათ იქ გაათენეთ. გაბრძანდით აქედან!

            _ მაშინ ნება მომეცით თქვენი ტელეფონით დაველაპარაკო ამხანაგ ჩარკვიანს. მე იმისი სტუმარი ვარ.

U     უმალ გაჩნდა ოროთახიანი ლუქსი ზღვის მხარეს. რა თქმა უნდა, ვიცრუე. ჩარკვიანის სტუმარი ვიყავი, მაგრამ მასთან დარეკვას ბევრი მიზეზის გამო ვერ შევძლებდი.

D     დავიბანე,  გავიპარსე და წავედი რაიკომის მდივნის სანახავად, იმ იმედით, რომ იგი გამიადვილებდა ჩარკვიანთან შეხვედრას. ხალხმრავლობა იყო, ნერვიულობა იგრძნობოდა, დახურული კარიდან პირველი მდივ�ნის ხმამაღალი ლაპარაკი ისმოდა, ვგონებ, ციტრუსის გეგმის შესრულებაზე ზრუნავდნენ. პირად მდივანს მოვახ�სენე, კინორეჟისორი ვარ, მდივნის ნახვა მსურს-მეთქი.  მდივანმა მალე მიმიღო ხალხით გავსებულ კაბინეტში, ჰგონებია, მათი საქმიანობის გადასაღებად ვარ ჩამოსული. როცა გაიგო, რომ ჩარკვიანის ნახვა მწადია, სახე გაებადრა, _ მეც მინდა მისი ნახვა, ერთად წავიდეთ, საქმეს მოვამთავრებ და მოვილაპარაკოთო. მოსაცდელში გავედი, მკვდარი მკვდარს აეკიდა! _ ვთქვი გუნებაში და გადავწყვიტე გზა თავად გავიკვლიო.

  D  დავადექი ჩარკვიანის აგარაკისკენ მიმავალ გზას, მაგრამ შლაგბაუმსა და სამხედრო ყარაულს რომ მოვკარი თვალი, უკან დავბრუნდი. ჩარკვიანი ისვენებდა ოლდენბურგსკის პირისფარეშის ყოფილ სახლში, რომელიც ძველი და ახალი გაგრის შესაყარზე, ხევისა და ზღვის სიახლოვეს, მთის საკმაოდ დიდ სიმაღლეზეა აგებული. საბჭოთა პერიოდში მეორე სართული დაუშენებიათ და მთავრობის აგარაკად დაუდგენიათ. გავბრაზდი, მაჭა�ვარიანს რატომ არ ვკითხე, როგორ მივიდე ჩარკვიანთან? სიჩქარემ დაგვაბნია. გაგრის მთავარი გზიდან შევყ�ურებ შენობას და ვფიქრობ: ხომ არ აჯობებს რაიკომის მდივანთან დაბრუნება? გზად მომავალი რუსი ქალი გაჩერდა. ინტელიგენტი იყო, ალბათ გაგრის მკვიდრი. შემატყო სასოწარკვეთა და შემეკითხა, რა გაგჭირვებიათო. ვუამბე საქმის ვითარება.

- დიდი გზით არ გაგიშვებენ. არის ერთი გამოსავალი: აი, აქ, ეკლიანი მავთულების ხლართში, როგორმე უნდა გაძვრეთ და კიბით ახვიდეთ.

      მე ეჭვი გამოვთქვი, საშიშია-მეთქი. მან დამაჯერა, არაფერი მოხდებაო. მადლობა გადავუხადე და, მეტი რა გზა მქონდა, დავიწყე სქლად გაბარდნულ ძეძვებში და ეკლიან მავთულებში ძრომა. პირველი რუბიკონი ტანჯ�ვით გადავლახე და მეორეს შევუდექი: ძალიან ახრილ კიბეზე დავიწყე ასვლა. საფეხურების უჩვეულო სიმაღლე სიარულს აძნელებდა. პალტოში დამცხა, დავიღალე, რამდენჯერმე დავისვენე. კიბის თავში ორი ახალგაზ�რდა იდგა, ღიმილით დამყურებდნენ. ბოდიში მოვუხადე უწესო საქციელზე. ვუთხარი ჩემი ვინაობა. გიცნობთო. ვუამბე ჩემი გასაჭირი. კანდიდ ნესტორის ძე უნდა ვნახო, უამისოდ ფილმზე მუშაობა შეწყდება, ყველაფერი ამ წერილშია-მეთქი ნათქვამი. წერილი გამომართვეს. პასუხს სასტუმროში გაცნობებთო. შვებით ამოვისუნთქე. მეორე დღეს, ღარიბი საუზმის შემდეგ, ზღვაზე გამიწია გულმა. იმედი მქონდა, რომ ჩარკვიანი მიმიღებდა, მა�გრამ როდის? იმჟამად სტალინი ისვენებდა რიწის ტბასთან, ამბობდნენ, ჩარკვიანი ხშირად იმყოფებაო მასთან. მოიცლის ჩემთვის? ამ ფიქრებით დავსეირნობდი სანაპიროზე.

      სასტუმროში შეშფოთებული დირექტორი შემეგება:

- სად ხართ?! მთავრობის მანქანით ორი ახალგაზრდა მოვიდა თქვენთან, სასტუმროში ვერ გნახეს და ქალაქში დაგეძებენ.

      წავხდი. რა დროს ზღვა იყო? როგორ მოვიქცე? ერთ ადგილზე ვერ გავჩერდი, ორივე ოთახში დავიწყე წრიალი, მერე აივანზე გავედი და გავიხარე, ეზოში დიდი შავი მანქანა შემოვიდა.

       12 საათზე კანდიდ ნესტორის ძის სამუშაო ოთახში გახლდით.

            _ მაჭავარიანის  წერილიდან გავიგე თქვენი გასაჭირი, მაგრამ პირადად თქვენგან მსურს გავიგო სტუ�დიის რეჟისორებთან კონფლიქტის არსი.

            _ შემომთავაზეს ოპერა ,,ქეთო და კოტეს�� ეკრანიზება. მე ვთავაზობ მუსიკალურ ფილმს, სადაც სიუ�ჟეტიც და პერსონაჟებიც ახლებურად წარმოისახნენ. ჩემი ჩანაფიქრი მაღელვებს, მე ანთებული ვარ, მჯერა, რომ კარგ ფილმს გავაკეთებ. სტუდიის რეჟისურა წინააღმდეგობას მიწევს.

            _ რას მოითხოვენ?

            _ ოპერის ეკრანიზებას ყოველგვარი სიახლის გარეშე. წინააღმდეგ ჩემი ჩანაფიქრისა, მათ სურთ თავადი ლევანი და მისი წრე ულაზათონი და მეტისმეტად ღატაკნი იყვნენ. კატეგორიულად მოითხოვენ ყარაჩოხელთა ეპიზოდის გაუქმებას, მიაჩნიათ, რომ ეს არის ბანალური გემოვნების ნაყოფი. მე დარწმუნებული ვარ, რომ ეს იქნება ლამაზი სცენა.

            _ სცენარი არ წამოგიღიათ?

            _ წამოვიღე.

            _ წავიკითხოთ.

       სცენარი ხალისით წავიკითხე, ფილმს ვხედავდი და მგონია კითხვაში ეს იგრძნობოდა. იმედით გავიხედე. იგი ღიმილით მიყურებდა.

            _ სცენარი მომეწონა. მომწონს თქვენი ჩანაფიქრი. ფილმს გააკეთებთ ისე, როგორც თქვენ ხედავთ.

        ადგა. მეც ავდექი.

            _ ბატონო კანდიდ, უმცროსმა ხელი არ უნდა გაუწოდოს უფროსს, მაგრამ ნება მომეცით ეს წესი და�ვარღვიო. მე გახარებული მივდივარ...

     ხელი გავუწოდე, კანდიდ ნესტორის ძემ ხელები უკან წაიღო.

            _ მიდიხართ? არავითარ შემთხვევაში! ეს სადაური ქართულია?! დღეს თქვენ ჩემი სტუმარი ხართ!

ვისადილეთ, თავისუფალ თემებზე ვისაუბრეთ და საღამოს მისი მანქანით დამაბრუნეს სასტუმროში. კითხვას და სადილს ერთი პიროვნება ესწრებოდა, რომლის გვარს და ვინაობას ვეღარ ვიხსენებ. ამგვარად დაიწყო დინება ჩემი ცხოვრების ნათელი დღეებისა. აღარაფერი და აღარავინ არ მზღუდავდა. საუკეთესო ხარისხით შენდ�ებოდა დეკორაცია; ავეჯი  და ძვირფასი ნივთები გამოგვქონდა სახელმწიფო დაწესებულებებიდან, სასახლეე�ბიდან, მუზეუმებიდან, ოჯახებიდან; სამ დასვენების დღეს  საჯარო ბიბლიოთეკამაც გაგვიღო კარი, მის ლამაზ ინტერიერებში მოზრდილი ეპიზოდები გადავიღეთ. მსახიობებს სჯეროდათ ჩემი და მეც მჯეროდა მათი. მედეა ჯაფარიძემ ჩემს მოლოდინს გადააჭარბა, მან შექმნა Qქეთოს იდეალი. კოტეს სახეცვლილებამ _ ტენორის გაბ�არიტონებამ _ ფილმს კაცური რიხი შემატა. ეს ბათუ კრავეიშვილის დამსახურებაა. ელისაბედ ჩერქეზიშვილი, თამარ ჭავჭავაძე, მერი დავითაშვილი, შალვა ღამბაშიძე, პეტრე ამირანაშვილი, ვასო გოძიაშვილი, გიორგი შავგუ�ლიძე... არ ვიცი რომელი მათგანი გამოვყო, ყველა ზედმიწევნით ცხოვრებისეულია, ყველა დასრულებული სახეა, ყველა მიმზიდველია. მათგან ვერ განვასხვავებ პატარა როლების შემსრულებლებს, მომხიბვლელნი არიან: ვერიკო ანჯაფარიძე, ცეცილია წუწუნავა, სესილია  თაყაიშვილი, თამარ ციციშვილი, ცაცა ამირეჯიბი. სერგო ზა�ქარიაძის ყარაჩოხელი ჭეშმარიტი რაინდია. მიხეილ მგელაძის ყარაჩოხელს ვლადიმერ მაჭავარიანმა შავი გედი უწოდა. ,,ვაიმე, სახლი ინგრევა!�� ამ ფრაზას სხვა ვერავინ იტყოდა ისე, როგორც სანდრო ჟორჟოლიანი ამბობს. უბადლოა კაკო კვანტალიანი თეთრი ჩოხით, ვერცხლის ქამარ-ხანჯლით, სახამებლიანი პერანგით და ფრაკის ბაფთით. ძველი თბილისის კოლორიტული ფიგურა შექმნა ვასო აბაშიძემ. ახალგაზრდული ეშხი მომადლეს ფილმს ზურაბ ლეჟავამ, გოგი გელოვანმა, ედიშერ მაღალაშვილმა, ოთარ კობერიძემ, იაშა ტრიპოლსკიმ, ჟორა ქორიძემ, აგული დადიანმა, ვატა ფირცხალავამ და აწ გამოჩენილმა ქირურგმა რეზო იაშვილმა. მათ ტოლს არ უდებენ: ლეილა აბაშიძე, ეთერ ჟორდანია, ლეილა ამაღლობელი, თამარ მაისურაძე, ნონა მაღალაშვილი, კატო და თინა მახატელები და სხვანი. ფილმში ჩემი შვილი ირაკლიც მონაწილეობს, მაშინ ხუთი წლისა იყო.

      მართალი არ ვიქნები ახალგაზრდა მსახიობთა სიანცე რომ არ გავიხსენო. აი, მათი ოინბაზობის ერთი ნი�მუში. სარეჟისორო სცენარის მიხედვით, მაკარის სახლის დიდი დარბაზიდან სტუმრებთან ერთად გაქცეულ სან�დრო ჟორჟოლიანს კოტეს მეგობრები დამბაჩებს ესვრიან. იაშა ტრიპოლსკიმ და ჟორა ქორიძემ მთხოვეს, ნება მოგვეცი ჟორჟოლიანს დამბაჩები მართლა ვესროლოთო. მე გავუწყერი, ხომ არ შეიშალეთ-მეთქი. არაფერი მოხ�დება, დამბაჩებს ქაღალდით დავტენით, დუნდულები ცოტა აეწვება და ბევრს ვიცინებთო. მე ნება დავრთე. მალე ეს განზრახვა, გარდა ჟორჟოლიანისა, ყველამ იცოდა. კადრს ვიღებდით საერთო პლანით. გავიარეთ რეპეტიცია, ჩავრთეთ კამერა და გაქცეულ ჟორჟოლიანს ბიჭებმა მართლა ადინეს ბოლი. ჟორჟოლიანს გადაღება არ გაუფუ�ჭებია. მირბის გასასვლელისკენ და შეძრწუნებული ყვირის: ,,მართლა მესროლეს, მართლა მომხვდა!...�� კადრს შიგნით და გარეთ მყოფთა სიცილმა ჟორჟოლიანი აღაშფოთა, გადაღების დასრულების შემდეგ მობრუნდა და იყვირა: ,,რას იცინით, უკანა ვარ დაჭრილი!��. შემდეგი კადრის მომზადებამდე დაზარალებული დაარწმუნეს, რომ უკან, ძალიან პატარა ადგილზე კანი ოდნავ აქვს შეწითლებული. სანდრო არ იყო გულღვარძლიანი, ეს ონავრობა აპატია ,,გადარეულებს�� და ვგონებ ვახშმითაც კი გაუმასპინძლდა იმავ საღამოს.

  მუშაობაში დაღლა არ იგრძნობოდა. საქმისადმი ამაღლებული განწყობა სუფევდა მუდამ. რუსთაველის თეატ�რის მსახიობმა, დეზდემონას და როკსანას როლების შემსრულებელმა ალექსანდრა თოიძემ მითხრა, გული მწ�ყდება, რომ თქვენს ფილმში არ ვმონაწილეობო. ჩვენ მას ცეკვა ,,ქართულში�� ილიკო სუხიშვილის პარტნიორობა შევთავაზეთ. ღამის გადაღების მთელი პროცესი ფეხზე გაატარა, ვერ ვაიძულეთ დამჯდარიყო, განწყობილებას დავკარგავო.

გადაღებების დასრულების წინა დღეებში გამაოცა ნატო ვაჩნაძის მომართვამ:

            _ მინდა მონაწილე ვიყო თქვენი ფილმისა.

            _ თქვენ ქართული კინოს დიდება ხართ. თქვენ ან პირველი როლი უნდა შეასრულოთ, ან _ არაფერი.

            _ მოეშვით... საფინალო ცეკვებში მივიღებ მონაწილეობას.

      მეგონა იხუმრა. არა, ქალბატონმა ნატომ სიტყვა საქმედ აქცია. ვინ გაუტოლდება დღეს დიდბუნებოვანი ადამიანის ამ სიმაღლეს?

      მკითხველმა არ იფიქროს, რომ ყოველივე ამ სიკეთემ ფანფარონული თვითკმაყოფილება წარმოშვა ჩემში. გამარჯვების რწმენა მქონდა, ამის გარეშე არაფერი კეთდება, მე დაჯერებით ვძერწავდი სიცოცხლის სილამაზეს, მაგრამ შიშიც მწიწკნიდა, ვნერვიულობდი, ძილიც დავკარგე. ამიტომ უნდა მეპატიოს ის უნებლიე უტაქტობანი, აქა-იქ რომ იჩენდა ხოლმე თავს (პიონერთა სასახლის ეზოში, ქეთოს და მისი მეგობრების ეპიზოდის გადაღები�სას, სასახლის პერსონალმა კაცი მომიგზავნა თხოვნით _ მედეას ნუ უყვირითო). სარეჟისორო სცენარში ნაკ�ლებად ვიყურებოდი. მე იგი მბოჭავდა. ხშირად ვარღვევდი დადგენილ მეტრაჟს, ზოგი ეპიზოდი ფართოვდებოდა, ზოგი იკუმშებოდა, ზოგიც ახლად იბადებოდა. მე ვცოცხლობდი ნამდვილი შემოქმედებითი სიცოცხლით.

   Fფილმს დიდი წარმატება ხვდა საბჭოთა კავშირის კინემატოგრაფიის კომიტეტში. საზოგადოებრივ განხ�ილვას თითქმის ყველა ცნობილი რეჟისორი დაესწრო. აღტაცებულმა მიხეილ რომმა საჯაროდ მოგვმართა ვრცელი სიტყვით. ასეთივე განწყობით გვილოცავდნენ ალექსანდროვი, ვასილევი, პირიევი, დონსკოი და სხვანი. მედეა ჯაფარიძის ქებას ბოლო არ ჰქონდა. ანა ანტონოვსკაიამ ოჯახში მოგვიწყო ბანკეტი, სადაც მედეასთან ერთად მოპატიჟებულნი იყვნენ მოსკოვის თეატრების ცნობილი მოღვაწენი.

      ფილმმა წარმატებით შემოიარა მსოფლიო.

ფილმის ისტორია ამით არ მთავრდება, მაგრამ წერტილს აქ ვსვამ. მადლობელი ვარ მიხეილ ჭიაურელის, მან გამიღო მე კინოს კარი.

ძმები ოგუსტ და ლუი ლუმიერები

ჟორჟ მელიესი

 ვინ დაუბრუნებს

ქართულ კინოს

ემბლემას        (foto)

                                      გახსენება

სოფიკო ჭიაურელი (foto)

1965  � `ღირსების ნიშნის� ორდენის კავალერი

1976  � საქართველოს სსრ სახალხო არტისტი

1979  � სომხეთის სსრ სახალხო არტისტი

1980 _  სსრ კავშირის სახელმწიფო პრემია

1997  � `ღირსების� ორდენის კავალერი

მხატვრულ კინოში განსახიერებული როლები:

1956 _ ციცინო, `ჩვენი ეზო� (საქართველო)

1958 _ მეუღლე, `აკვარელი�  (რუსეთი)

1960 _ ლალი,  `ამბავი ერთი ქალიშვილისა� (საქართველო)

1961 _ თამარი, `ენგურის ნაპირებზე� (საქართველო) 

1963 _ ზოსია,  `გენერალი და ზიზილები� (საქართველო)

1965 � ტასია, `რაც გინახავს, ვეღარ ნახავ� (საქართველო)

1965 � მზექალა, `ხევსურული ბალადა� (საქართველო)

1966 _ საიათნოვა, ანა და სხვა _ ექვსი პერსონაჟი,  `საიათნოვა� (საქა�რთველო)

ჯილდო: დიურნენე (საფრანგეთი) _ პრემია, ფილმში შესრულებული ექვსი როლისათვის.

1967 _ ელენე,  `ვიღაცას ავტობუსზე აგვიანდება� (საქართველო)

1968 _ სოფიკო, `ფერისცვალება� (საქართველო)

1970 _ სოფიკო,  `არ იდარდო� (რუსეთი)

1970 _ ეპიზოდი,  `ჩერმენი� (საქართველო)

1971  _ სიდონია, `წუთისოფელი�, (საქართველო)

     ჯილდო: პრემია  ქალის როლის საუკეთესო შესრულებისათვის _ 1972 ,  თბილისის მე-5  საკავშირო კინო-ფესტივალზე _ დიპლომი და პირველი პრემია. ამავე წელს _საქართველოს ლენინური  კომ�კავშირის სახელობის პრემია.            

1973 _ ვარდო, `ვერის უბნის მელოდიები�,(საქართველო)

    ჯილდო: პრემია ქალის როლის საუკეთესო შესრულებისათვის,  ბაქოს მეშ�ვიდე საკავშირო კინოფესტივალზე, 1974.  პრემია ქალის როლის საუკეთესო შესრულებისათვის  ქუთაისის ქართული ფილმების პირველ რესპუბლიკური კინოფესტივალზე, 1974. პრემია ქალის როლის საუკეთესო შესრულებისათვის პრაღის (ჩეხოსლოვაკია) საერთაშორისო კინო-ფესტივალზე (1975).           

1974 _ გენრიეტა,  `ბიჭები იასამნის ქუჩიდან� (საქართველო)

1975-77 _ ნანო თავყელიშვილი,  `დათა თუთაშხია� (საქართველო) 

1975 _ თამრო, `აურზაური სალხინეთში� (საქართველო)

1976 _ ეკა,  `ქვიშანი დარჩებიან� (საქართველო)

1976 _ ფუფალა,  `ნატვრის ხე� (საქართველო)    

1978 _ სოფიკო, `რამდენიმე ინტერვიუ პირად საკითხებზე� (საქართ�ველო)

    ჯილდო: სსრკ სახალხო მეურნეობის   მიღწევათა გამოფენის ვერცხლის მედალი.

1978 _ არევიკი, `არევიკი~ (სომხეთი)

1978 _ ჰეტერა,  `შეცდომათა კომედია~ (რუსეთი)

1979 _ დეიდა, `ძახილი~ (საქართველო)

1979 _ ზამირა, ალი-ბაბას დედა, `ალი-ბაბა და ორმოცი ყაჩაღი~ (რუსეთი, ინდოეთი)

1980 _ ტურვანდა, `ალიყური~ (სომხეთი)

1982 _ მადმუაზელ პოსტიკი,  `ეძიეთ ქალი� (რუსეთი)

1984 _ ვარდო, `ამბავი სურამის ციხისა� (საქართველო)

1984 _ მანანას ბებია, `პეტროვის და ვასიჩკინის ჩვეულებრივი და წარმოუდგენელი ამბავი� (რუსეთი)

1986 _ ჯულია,  `მილიონი საქორწილო კალათაში� (რუსეთი)

1988 _ თამაზის დედა, `დაგპირდი და წავალ� (რუსეთი)

1989 _ აშუღის დედა, �აშუღ ყარიბი� (საქართველო)

 1990 _ დედა,  `სინანული� (რუსეთი)

 1991 _ დედა, `მოხეტიალე ვარსკვლავები� (რუსეთი) 

 1992 _ ბებია, `კუნძული~ (რუსეთი)

 2000 _ მაილენა, `ნუცას სკოლა� (საქართველო)

 სოფიკო ჭიაურელი დოკუმენტურ კინოში:

 1991 _ `მოგონებები საქართველოზე� (საქართველო)

 1992 _ `ფარაჯანოვი: ბოლო გაზაფხული� (აშშ, სომხეთი)

                                           რეცენზია

მანანა ლეკბორაშვილი

�სამი სახლისა� და სხვათა გამო

   ამა წლის ოქტომბერში კინოთეატრ `რუსთაველში~ შედგა ზაზა ურუშაძის მხატვრული ფილმის `სამი სახლისა~ და ლევან კოღუაშვილის დოკუმენტური ფილმის `ქალები ამერიკიდან~ დახურული ჩვენება.

     `კინემას~ კინოკრიტიკოსის სვეტი და რუბრიკა რეცენზია `ცხელ კვალზე~ ეთმობა კინომცოდნეებს: ხელოვნებათმცოდ�ნეობის დოქტორს, თეატრისა და კინოს ასოცირებულ პროფესორს  მანანა ლეკბორაშვილს და ახალგაზრდა კინომცოდნეს სოფო ჩიხელიძეს,.

   სამი სახლი

სცენარის ავტორი და რეჟისორი _ ზაზა ურუშაძე

პროდიუსერები: არჩილ გელოვანი, ლევან კორინთელი, ზაზა ურუშაძე

დამდგმელი ოპერატორები _ გიორგი შველიძე, გიორგი ბერიძე

დამდგმელი მხატვარი _ თეა თელია

კომპოზიტრი - გიო ცინცაძე

მსახიობები: ჟანრი ლოლაშვილი, ზურაბ ყიფშიძე, მურმან ჯინორია, ნატო მურვანიძე, ეკა ანდრონიკაშვილი, თორნიკე ბზიავა

საქართველოს ეროვნული კინოცენტრის და საპროდიუსერო კომპანია ,,დამოუკიდებელი პროექტის~ ერთობლივი ნაწარმოები.  2008 წელი.

მი

   ცოტა შორიდან რომ დავიწყოთ, 30-იანი წლების  იტალიურ კინოში, როცა ხელისუფლებაში ფაშისტები მოვ�იდნენ, გაჩნდა მიმდინარეობა, რომელთა წარმომადგენლებსაც  მემარცხენე კინემატოგრაფისტებმა `კალიგრაფ�ისტები~ უწოდეს. `კალიგრაფისტებმა~ კინოში თავის იდეალად ფერწერის დიდი ოსტატების (განსაკუთრებით XVII საუკუნის, და განსაკუთრებით კარავაჯოს) მემკვიდრეობა და XIX საუკუნის ლიტერატურული კლასიკა აღიარეს და მათ ეკრანიზაციას მიჰყვეს ხელი. `კალიგრაფისტების~ შემოქმედების ცენტრალურ პრობლემად კინოენის გამომუშავება იქცა. მათი მთელი ყურადღება ეპოქის რეალიების, დეტალების ზუსტი ასახვისკენ, კად�რის ესთეტიკისკენ იყო მიმართული.